[xxxvi] . بول میکند (میزیدن = ادرار کردن)
مأخذشناسی
- بلخی رومی، مولانا جلالالدین محمد (1319ـ1315). مثنوی معنوی. به تصحیح و مقابله و همتِ محمد رمضانی. چ 1. کلاله خاور: تهران.
- -----تصحیح، حسین (1372). مرات المثنوی، تنظیم اشعار مثنوی بر حسب موضوع همراه با بازیابی آیات قرآنی و احادیث، مقدمه و کشفالابیات به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، نشر گفتار: تهران.
- ثقفی، زلیخا (1350). تجلی زن در آثار مولوی. ترفند: تهران.
- جامي، مولانا عبدالرحمن ابن احمد (1336). نفحات الانس، به تصحيح و مقدمه و پيوست مهدي توحيدي‌پور، كتابفروشي سعدي: تهران.
- جعفری، محمد تقی (بیتا). مولوی و جهانبینیها، در مکتبهای شرق و غرب. چ 3. مؤسسه انتشارات بعثت: تهران.
- ----- (1364). از دریا به دریا: کشفالابیات مثنوی. 4 جلد. وزارت ارشاد اسلامی. تهران.
- جمالزاده، محمدعلی (1337). بانک نای: داستانهای مثنویِ مولوی. با مقدمه بدیع الزمان فروزانفر، انجمن کتاب: تهران.
- ربیعی، شمسالدین (1383). شرح مبسوط برمثنوی مولانا. جلد اول. چ1. ناشر: دانشگران محمود: تهران.
- مانی، کریم، (1372). شرح جامع مثنوی. با مقدمهای از اسماعیل حاکمی. 6 مجلد. انتشارات روزنامه اطلاعات: تهران.
- (1382). برلب دریای مثنوی معنوی: بیان مقاصد ابیات. نشر قطره: تهران.
- ----- (1385). میناگر عشق: شرح موضوعی مثنوی معنوی مولانا جلالالدین محمد بلخی. چاپ چهارم. نشر نی: تهران.
- سپهسالار، فریدون بن احمد (1326). رساله فریدون بن احمد سپهسالار. در احوال مولانا جلالالدین محمد مولوی. با تصحیح و مقدمه سعید نفیسی. اقبال: تهران.
- سلماسیزاده، جواد (1374ـ1369). تفسیر مثنوی مولوی. براساس تفسیر رینوالین نیکلسون و فاتح - الابیات و روح المثنوی. (بینا). چاپ: مؤسسه چاپ و انتشارات اقبال: تهران.
- شهیدی، جعفر (1375). شرح مثنوی. (این کتاب ادامه شرح مثنوی شریف تألیف استاد بدیع الزمان فروزانفر است)، شرکت انتشارات علمی ـ فرهنگی: تهران.
- شیمل، آنه ماری (1377). من بادم و تو آتش. درباره زندگی و آثار مولانا. ترجمه: فریدون بدرهای. توسن: تهران.
- فروزانفر، بدیعالزمان (1333). مآخذ قصص و تمثیلات مثنوی. چاپ یکم. انتشارات دانشگاه تهران.
- -----(1347). شرح مثنوی شریف. جزء اول و دوم از دفتر اوّل. 2 جلد. چاپ اوّل. انتشارات دانشگاه تهران.
- -----(1377). خلاصه مثنوی. به انضمام تعلیقات و حواشی چاپ سوّم. انتشارات اساطیر: تهران.
- گولپینارلی، عبدالباقی (1371ـ1374). نثر و شرح مثنوی شریف. ترجمه و توضیح: توفیق ﻫ. سبحانی، 6 جلد در 3 مجلد، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی: تهران.
- محمدی اشتهاردی، محمد (1376). داستانهای مثنوی. 505 جلد. چاپ دهم. انتشارات پیام آزادی: تهران.
- معلوف، لوئيس (1954م). المنجد، مُعجم لِلُغهًْ العربيهًْ، المَطبعهًْ الكاتوليكيه: بيروت.
- معینی ازغدی، محسن (1380) خشونت و مدارا در مثنوی. پایاننامه کارشناسیارشد به راهنمایی دکتر تقی پورنامداریان. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- مولوی، جلالالدین محمد (1356). مثنوی معنوی. از روی نسخه طبع 1925ـ1933م. در لیدن از بلاد هلند که عیناً توسط انتشارات امیر کبیر تجدید چاپ شده است. (چ 4)
- -----(1374). گزیده داستانهای مثنوی. به انتخاب یزدانبخش قهرمان. چ 3. شرکت انتشارات علمی و فرهنگی: تهران.
- -----(1348). فیه ما فیه. از گفتار جلالالدین محمد مشهور به مولوی با تصحیحات و حواشیِ بدیعالزمان فروزانفر. انتشارات امیرکبیر: تهران.
- ----- (1377). باغِ سبزِ عشق: گزیده مثنوی همراه با تأمل در زندگی و اندیشه جلالالدین مولوی، تنظیم کننده: محمدعلی اسلامی ندوشن. انتشارات یزدان: تهران.
- ----- (1358). کلیات شمس تبریزی: مشتمل بر 42000 بیت اشعار فارسی و عربی و ملمعات و 3502 غزل و قصیده و مقطعات و ترجیحات با 1995 رباعی. انتشارات امیر کبیر: تهران.
- ----- (1320). رباعیات مولانا جلالالدین (خاموش). بینا. اصفهان.
- ----- (1280ق). دیوان شمس الحقایق من مصنّفات مولوی. (به اهتمام) میرزا محمدحسین. تبریز.
- نیکلسون، رینو الین (1366). مقدمه رومی و تفسیر مثنوی معنوی. ترجمه و تحقیق: آوانس آوانسیان. چ 2. نشر نی. تهران.
- وزینپور، نادر (1371). آفتاب معنوی. چهل داستان از مثنوی (با) شرح لغات، اصطلاحات عرفانی، تفسیر ابیات و نقد و بررسی داستانها. چ 4. انتشارات امیر کبیر. تهران.
. در بعضی نسخه‌ها «خشم» آمده است که اَصَح به نظر میرسد.
14. رجوع کنید به مقاله مفهوم فرافکنی در اندیشههای مولوی، نوشته نگارنده مندرج در شماره 34-35 مجله مطالعات و پژوهشهای دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان و نیز کتاب فرافکنی در فرهنگ و ادب فارسي، تأليف نگارنده، شركت انتشارات علمي ـ فرهنگي، چاپ اوّل، 1383، صفحات 44-74 و نيز پي‌نوشت آن از ص 157 به بعد.
15. «ولا يَغتَب بَعضَُكُم بَعضاً ايُحبُّ اَحَدُكم اَن يأكُلَ لحمَ اخيهِ مَيّتاً» (سوره 49، آيه 12) از يكديگر غيبت مكنید آيا كسي از شما دوست دارد كه گوشت برادر مرده خود را بخورد؟
16. در چاپ چهارم مثنوی نيكلسون (انتشارات اميركبير) به جايِ «گوشت‌ها»، «گوش‌ها» چاپ شده كه احتمالاً اشتباه چاپي است.
17. سه بیت اخیر که با علامت * مشخص شده در نسخه مصحح نیکلسون ضبط نشده ولی در خلاصه مثنوی ملخص محمدصادق رازی (ص 57، سطرهای 2، 3 و 4) و نیز در نسخه مصحح مرحوم رمضانی (ص 102، س 27 و 28) آمده است.
18. به موجب اصل (یا قاعده) اوّل، همه افراد از هر اتهامی مبرّا هستند، مگر اینکه خلافش ثابت شود و به موجب اصل (یا قاعده) دوم، هر عملی باید اصولاً حمل برصحت شود مگر اینکه خلاف آن به ثبوت برسد.
پی‌‌نوشت‌ها
[1] . نک: کریستین سن، 1368، سراسر کتاب؛ آموزگار، 1381، ص48ـ51.
[1] . Bartholomae ,1915, P.113.
[1] . Blochet, 1900, P.55.
[1] . نک. شاهنامه؛ آموزگار 1381، ص52.
[1] . آموزگار، 1386، ص112.
[1] . نک. داراب 1922، ج۱، ص311ـ315.
[1] . میکروفیلم ش917، دانشگاه تهران، برگ‌های ۹۹ ب ـ ۱۲۰ب.
[1] . پیشین، ص109 پ ـ 111 الف.
[1] . Blochet, 1900, p.71.
[1] . Modi, 1922, p.27.
[1] . داراب، 1922، ج1، ص 311ـ313.
[1] . میکروفیلم، ش917، دانشگاه تهران، ص111 ب ـ 114 الف.
[1] . نک. آموزگار، 1381، ص53ـ56.
[1] . داراب، 1922، ج1، ص313 ـ 315.
[1] . Blochet, 1900, p.77.
[1] . Modi, 1922, p.27-28.
[1] . نک. میکروفیلم، ش 917، دانشگاه تهران، برگ 114 الف ـ 116 الف.
[1] . Blochet, 1905, p.165.
[1] میکروفیلم، ش917، دانشگاه تهران، ص118 ب.
[1] . Modi, 1922, p.29.
[1] . Sachau , 1870, p.258.
[1] میکروفیلم، ش917، دانشگاه تهران، ص116 الف.
[1] . نک پیشین، برگ 116 ب ـ 120 ب.
[1] . Modi, 1922, p.29.
[1] . داراب، 1922، ج2، ص208ـ 210و نیز نک. آموزگار، 1386، ص109.
[1] . Blochet, 1900, p.86; 1905, p.175.
[1]. دانش‌پژوه 1348، ص547.
[1] . West, 1974, p.128.
[1] . نک. میکروفیلم ش 914 دانشگاه تهران، برگ 26 ب ـ 29 ب؛ داراب؛ 1922، ج2، ص26ـ210.
[1] . Bartolomae, 1915, p.89.
[1] . Blochet, 1900, p.84; 1905, p.177.
[1] . داراب، 1922، ج2، ص 71، 416.
[1] . Dhabhar, 1923a, p.74.
[1] . Ibid, 1925, p.103.
[1] . Ibid, 1923b., p.181.
[1] . دانش پژوه 1348، ص547؛ دنا، ج7، ص427.
[1] . Blochet, 1900, p.88, 1905, p.168, 176.
[1] . Bartholomae, 1915, p.16, 77, 150-151.
[1] . Sachau – Ethe, 1889, p.1109.
[1]. شهمردان 1363، ص385.
[1] . داراب، 1922، ج2، ص210ـ 213؛ آموزگار، 1386، ص109ـ110.
[1] . West, 1974, p.128.
[1] . Dhabhar, 1923a, p.83.
[1] . نک. کریستین سن، 1336، سراسر کتاب؛ آموزگار 1381، ص66ـ78.
[1] . Dhabhar, 1925, p.99.
[1] . Bartholomae, 1915, p.99.
[1] . Dhabhar, 1925, p.87.
[1] . Iibid, p.70, 87.
[1] . Dhabhar, 1923b, p.64-65, 1925, p.46.
[1] . Bartholomae, 1915, p.111.
[1] . Kotwal, 2008, p.3.
[1] . غروی، 1986، ص160.
[1] . Dhabhar, 1923b, p.41.
[1] . نک. زراتشتنامه، 1338، ص3ـ4، 102؛ آموزگار، 1386، 100 ـ 101؛ شهمردان، 1363، ص508 ـ 510.
[1] . زراتشت نامه، 1338، ص99 ـ 100.
[1] . West, 1974, p.122;
روزنبرگ، 1338، ص6 ـ 16.
[1] . عفیفی، 1343، ص نه ـ بیست؛
Rempis, 1967, p.337-342.
[1] . تفضلی، 1378، ص134ـ136، 157؛ صفا، 1373، ص373، 435؛ روزنبرگ، 1338، ص55 ـ 57؛ عفیفی، 1343، ص ده ـ یازده؛
Rempis, 1967, p.339-341.
[1] . نک. صفا، 1373، ص440 ـ 442.
[1] . نک. زراتشتنامه، 1338، ص 1ـ102؛ راشد محصل، 1370، سراسر کتاب.
[1] . Dhabhar, 1923a, p.72, 82-85.
[1] . Iibid, 1925, p.29, 101, 103; Kotwal, 2008, p.16.
[1] . غروی، 1986، ص57ـ58.
[1] . Katrak, 1941, p.18,57,89, 107, 136, 138, 185.
[1] . West, 1974, p.128.
[1] . Sarfaraz, 1935, p.331-332.
[1] . Blochet, 1900, p.80, 102-1; 1905, p.159-161.
[1] . Rieu, 1879, p. 46-46.
[1] . Ethe, 1903, p.1519.
[1] . Ross, 1902, p.127.
[1] . Sachau- Ethe, 1889, p.1112; West, 1974, p.123.
[1] . Bartholomae, 1915, p.289.
[1] . کاستیکووا، 1374، ص100.
[1] . روزنبرگ، 1338، ص14ـ16.
[1] . نشریه، 1344، ج4، ص5.
[1] . دنا، ج5، ص1235.
[1] . فاضل، 1354، ص99.
[1] . دانش‌پژوه، 1348، ص115.
[1] . نک. منزوی، 1376، ص1673، 1801؛ همو، نسخه‌ها، ج۶، ص4480؛ برگل، 1362، ج۲، ص729؛
West, 1974, p.122-123.
[1] . روزنبرگ، 1338، ص6ـ7، 15ـ16.
[1] . Blochet, 1900, p.106.
[1] . روزنبرگ، 1338، ص7؛
West, 1974, p.123; Edwards, 1922, p.741; Wilson, 1843, p.471-522.
[1] . روزنبرگ، 1338، ص9ـ10؛
Rosenberg, 1904.
[1] . رازی، کی‌کاووس، 1383، سراسر کتاب.
[1] . نک. روزنبرگ، 1338، ص8.
[1] . آموزگار، 1386، ص177.
[1] . نک. پیشین، ص102ـ103، 177ـ178؛ میکروفیلم ش 917 دانشگاه تهران، برگ‌های 21 ب ـ 27 الف.
[1] . Mole, 1952, 311 – 320.
[1] . آموزگار، 1386، ص177ـ182.
[1] . پیشین، ص181 ـ 182.
[1] . میکروفیلم، ش917، دانشگاه تهران، برگ‌های ۲۱ ب ـ ۲۷ الف.
[1] . Dhabhar, 1923b, p.61, 78.
[1] . Ibid, 1925, p.34.
[1] . Ibid, 1923b., p.150 , 175-176.
[1] . Katrak, 1941, p.34,57.
[1] . Sarfaraz, 1935, p.318-319.
[1] . Madi, 1922, p.23.
[1] . Blochet, 1900, p.82, 103-104; 1905, 158, 161.
[1] . Sachau- Ethe, 1889, p.113-114.
[1] . کاستیکووا، 1374، ص48.
[1] . Blochet, 1900, 77.
[1] . نک. داراب، 1922، ج2، ص290ـ304؛
Rosenberg, 1909, p.56-57.
[1] . پیشین، ص213.
[1] . Blochet, 1900, 77.
[1] . داراب، 1922، ج2، ص417ـ422؛
Rosenberg, 1909, p.66.
[1] . Blochet, 1900, p.56; 1905, p.173.
[1] . Dhabhar, 1923b, p.65.
[1] . Ibid, 1925, p.28.
[1] . نک. دنا، ج5، ص1235.
[1] . دستنویس ش 25170ـ5، کتابخانه ملی ایران، برگ 99ب.
[1] . پیشین، برگ 107 الف ـ 107ب.
[1] . پیشین، برگ 54 ب.
[1] . Sachau- Ethe, 1889, p.1112.
[1] . نک. روزنبرگ، 1338، ص7، 29.
[1] . Sarfaraz, 1935, p.317.
[1] . نک. کتابنامه زیر زرتشت نامه،1287ی.
[1] . شهمردان، 1316، ص9ـ10.
[1] . پیشین، ص7.
[1] . پیشین،ص13.
[1] . نک. پیشین، سراسر کتاب.
[1] . غروی، 1986، ص45.
[1] . نک. داراب، 1922؛ ج2، ص423ـ428؛
- Rosehnerg, 1909, p.64.
[1] . Katrak, 1941, p.50.
[1] . Ross, 1902, p.135;
- و نیز نک. منزوی، 1375، ص854ـ855.
[1] . Blochet, 1900, p.93; 1905, p.172, 176.
[1] . Sarfaraz, 1935, p.337-338.
[1] . Blochet, 1905, p.168.
[1] . منزوی، 1374، ص493.
[1] . دانش‌پژوه، 1345، ص4087.
[1] . Katrak, 1941, p.12.
[1] . غروی، 1986، ص64.
[1] . Dahbhar, 1923b, p.176.
[1] . Sachau 1870, p.259-261;
-و نیز قس. آموزگار، 1386، 107.
[1] . Blochet, 1900, p.56; 1905, p.173.
[1]. Sachau , 1870, p.235,258-261.
[1] . داراب، 1922، ج2، ص230ـ240؛
-Rosenberg, 1909, p.52-53.
[1] . نک. داراب، 1922، ج1، ص230ـ24؛ قس. آموزگار، 1386، ص119.
[1] . Dhabhar, 1923a, p.75.
[1] . Ibid, 1923b, p.176.
[1] . Modi, 1922, p.29, 34.
[1] . Rieu, 1879, p.50.
[1] . دانش‌پژوه، 1348، ص590؛ منزوی، 1375، ص805.
[1] . دانش‌پژوه، 1339الف، ص266؛ قس، منزوی، 1381، ص541؛ همو، نسخه‌ها، ج۲، ص1653.
[1] . Riue, 1879, p.50-51.
[1] . Sachau, 1870, p.262-263.
[1] . دانش پژوه، 1348، ص590.
[1] . نک. میکرو فیلم ش 1393، دانشگاه تهران، برگ 69ب ـ 74 الف.
[1] . Sarfaraz, 1935, p.320.
[1] Bartholomae, 1915, p.110.
[1] . انوار، 1369، ج۲، ص176؛ اشکوری، 1376، ص206.
[1] . نک. منزوی، 1381، ص 348 ـ349.
[1] انوار، 1369، ج۲، ص176؛ دنا، ج۸، ص195.
[1] . حایری، 1378، ص645.
[1] . دانش‌پژوه، 1357، ص730.
[1] . اشکوری، 1376، ص206.
[1] . Dhabhar, 1923b., p.181.
[1] . منزوی، 1374، ص1056.
[1] . Dhabhar, 1923a, p.65.
[1] . Ibid, 1925, p.28.
[1] . Ibid, 1923b, 168.
[1] Katrak, 1941,p.6,7, 62, 88.
[1] . داراب، 1922م، ج۱، ص436ـ439.
[1] . Modi, 1992, p.11.
[1] . Katrak, 1941, p.131.
[1] . داراب، 1922، ج۲، ص214ـ230؛
- Rosenberg, 1909, p.51-52; West, 1974, p.128 .
[1]. پیشین، ص214، ص229ـ230؛
[1] . نک. پیشین، ص214ـ230؛ قس. آموزگار، 1386، ص110.
[1] . Dhabhar, 1923a, p.86.
[1] . Ibid, 1925, p.45,100.
[1] . Katrak, 1941, p.122.
[1] . نک. دستنویس ش 13589، کتابخانه مجلس، برگ‌های 18ـ27.
[1] . داراب، 1922، ج۲، ص 240ـ243؛
-Rosenberg, 1909, p.53-54.
[1] . نک. پیشین و نیز قس. آموزگار، 1386، ص 119ـ120.
[1] . دانش‌پژوه، 1339، ص231ـ233؛
- Sachau, 1870, p.263-264
[1] . Dhabhar, 1925, p.25.
[1] . برای آگاهی از این دستنویس‌ها نک. منزوی، 1374، ص۳۳۷، ۳۹۲، 406ـ407؛ 1381، ص441ـ442؛ همو، نسخه‌ها، ج۲، ص1604؛ ج۵، ص3680ـ3681، 3707، 3713؛ دنا، ج۲، ص272، 1103؛ ج۴، 1074ـ1075، 1082، 1095.
[1] . نک. خاضع، 1331، سراسر کتاب؛ منزوی، 1375، ص1108؛ مشار، 1355، ج۵، ص5583.
[1] . Katrak, 1941, p.106.
[1] . نک. شهمروان، 1363، ص324.
[1] . Modi, 1922, p.34.
[1] . Katrak, 1941, p.106, 128.
[1] . Dhabhar, 1923a, p.82.
[1] . Ibid, 1923b, p.149.
[1] . داراب، 1922، ج۲، ص259؛
- Modi, 1922, p.15.
[1] . میکرو فیلم، ش ۹۱۴، دانشگاه تهران، برگ‌های ۱ الف ـ ۱۹ ب؛ داراب، 1922، ج۲، ص244ـ258؛ قس. آموزگار، 1386، ص103ـ104؛ Rosenberg, 1909, p.54,55; West, 1974, p.128
[1]. Dhabhar, 1923a ,p.34, 77, 78, 86
[1] . Katrak, 1941, p.121.
[1] . Blochet, 1900, p.86: 1905, p.175;
-دانش‌پژوه، 1348، ص547.
[1] . Sachau, 1870, p.260-262.
[1] . Ibid, p.261.
[1] . دانش‌پژوه، 1364، ص362؛ دنا، ج۷، ص685.
[1] . شهمردان، 1363، ص324ـ327.
[1] . غروی، 1986، ص67.
[1] . نک. شهمردان، 1363، ص325ـ326.
[1] . داراب، 1922، ج۲، ص194ـ119؛
- Rosenberg, 1909, p.23-31.
[1] . نک. پیشین؛ و نیز قس. آموزگار، 1386، ص109؛
- West, 1974, p.128; Modi, 1922, p.36.
[1] . Rosenberg, 1909, p.16-31.
[1] . Dhabhar, 1923b, p.34, 76,86.
[1] . Ibid, 1925, p.72, 100.
[1] . Ibid, 1923b, o.176.
[1] . Katrak, 1941, p.50.
[1] . Blochet, 1900, p.86; 1905, p.175.
[1] . دانش‌پژوه، 1348، ص547.
[1] . Beeston, 1954, p.79.
[1] . دانش‌پژوه، 1353، ص15.
[1] . میکروفیلم، ش2932، دانشگاه تهران، برگ 40 ب.
[1] . داراب 1922، ج۲، ص200ـ202.
[1] . نک. پیشین، ص 200 و 202؛ میکروفیلم ش 2932 دانشگاه تهران، برگ 20 الف، 14ب.
[1] . Rosendberg, 1909, p.20-22, 31-36; West, 1974, p.128.
[1] . نک. داراب، 1922، ج۲، ص 200ـ202؛ قس. آموزگار، 1386، ص109؛ شهمردان 1363، ص676ـ681.
[1] . نک. رویمر،1382،ص187-188؛ حسن‌زاده،1379،ص120-122؛ و نیز قس. شهمردان، 1363، ص674ـ675.
[1] . Beeston, 1954, p.79.
[1] . دانش‌پژوه، 1348، ص547.
[1] . شهمردان، 1363، ص102ـ110.
[1] . داراب، 1922، ج۲، ص202ـ207؛
- Rosenberg, 1909, p.50.
[1] . پیشین، ص203.
[1] . نک. پیشین، ص202 ـ 207؛ قس. آموزگار، 1386، ص111؛
-West, 1974, p.83.
[1] . Dhabhar, 1923a, p.83.
[1] . نک شهمردان، 1363، ص428ـ431.
[1] . Sarfaraz, 1935, p.322.
[1] . Bartholomae, 1915, p.37.
[1] . خاضع، 1913، ص9ـ10.
[1] نک. پیشین؛ و نیز نک. مانکجی، 1280ق، سراسر کتاب.
[1] . برای تفسیر این نام نک. موخرة آیین هوشنگ، 1296ق، ص 178ـ194.
[1] . مانکجی، 1280ق، ص29.
[1] . نک. پیشین، سراسر کتاب.
[1] . غروی، 1986، ص142.
[1] . نشریه، 1363، ج۱۱ و ۱۲، ص717؛ مشار، 1350، ص407؛ دانشنامه ادب فارسی، ج4، ص2154ـ2157؛ منزوی، 1374، ص64، 122.
[1] . شهمردان، 1363، ص626.
[1] . غروی، 1986، ص23، 39، 43، 102.
[1] . خاصع، 1963، ص59ـ60.
[1] . نک. شهمردان، 1363، ص388.
[1] . غروی، 1986، ص71.
[1] . منزوی، 1377، ص132؛ دنا، ج۶، 42.
[1] نک. سوادنامه اکابر پارسیان، 1883، ص101.
[1] . غروی، 1986، ص63.
[1] . نک. منزوی، 1375، ص858؛ همو، نسخه‌ها، ج۲، ص1736؛ مشار، 1350، ص1064.
[1] . Dhabhar, 1923b, p.40.
[1] . سوادنامه اکابر، ۱۸۸۳، ص ۱ـ۹.
[1] . پیشین، ص۴.
[1] . پیشین، ص ۱۱ـ۱۶.
[1] . پیشین، ص ۱۷ـ۱۹.
[1] . پیشین، ۲۰ـ۱۲۷.
[1] . مانکجی، اظهار احقاق الحق، ص۱۱۴.
[1] . نک. شهمردان، 1363، ص 640ـ641.
[1] . شهمردان، 1363، ص 388ـ389؛ منزوی، 1375، ص855.
[1] . غروی، 1986، ص151.
[1] . نک. شهمردان، 1363، ص455، 617ـ622.
[1] . پیشین، ص455.
[1] . غروی، 1986، ص159.
[1] . پیشین، ص160.
[1] . پیشین، ص 159ـ160؛ منزوی، 1375، ص896.
[1] . شهمردان، 1363، ص526.
[1] . نک. پیشین، ص 50ـ53؛ قس. دانشنامه مشاهیر یزد، ج۲، ص 863.
[1] . شهمردان، 1360، ص9.
[1] . پیشین، ص7 ـ 11.
[1] . نک. پیشین، سراسر کتاب.
[1] . خاضع، 1963، ص517.
[1] . نک. خاضع، 1963، سراسر کتاب.
[1] . نک. اوشیدری، 1355، سراسر کتاب.
[1] . نک. اوشیدری، 1383، سراسر کتاب.
[1] . شاهرخ، فرنگیس، 1367، ص الف.
[1] . متولد 1268 در کرمان، درگذشت 1362 در تهران.
[1] . آبان 1250 ـ مهر 1344.
[1] . نک. ص3ـ15.
[1] . غروی، 1986، ص47.
[1] . شهمردان، 163، ص389.
[1] . شهمردان، 1363، ص371.
[1] . برای آگاهی شجره‌نامه خانوادگی او نک.
- Modi, 1922, p.24..
[1] . قصه سنجان،۱۹۶۴، بیت ۴۲۰؛ واله، ۱۳۴۴، ص۱ـ۲؛
- Williams, 2009, p.15-16.
[1] . قصه سنجان، ۱۹۶۴، بیت‌های ۶۸، ۷۳، ۷۵، ۷۶، ۴۲۸.
[1] . نک. پیشین، سراسر کتاب؛ داراب، 1922، ج۲، ص 344ـ354؛ میکروفیلم ۱۳۹۳، دانشگاه تهران، برگ‌های ۱ـ۱۸؛ قس. واله، ۱۳۴۴، ص ۳ـ۵؛ آموزگار، ۱۳۸۶، ص ۱۰۵ـ۱۰۶؛
-Williams, 2009, p.54-141
[1] . نک. واله، ۱۳۴۴، ص ۹،
- Wlliams, 2009, p.24-40 , 205-228; Hodivala, 1920, p.67-94..
[1] . داراب، ۱۹۲۲، ج۲، ص ۳۴۴ـ۳۵۴.
[1] . Dhabhar, 1923a, p.73.
[1] . Ibid, 1925, p.28,37.
[1] . Kartrak, 1941, p.191.
[1] Sarfaraz, 1935, p.320-322.
[1] . قصه سنجان، ۱۹۶۴، ص ۲ـ۳.
[1] . Blochet, 1900, p.80, 85, 106; 1905, 159-160, 162-163.
[1] .Ethe, 1903, p.1522-1523
[1] . Ross, 1902, p.129.
[1] . Rieu, 1879, p.49-50.
[1] . دانش‌پژوه، 1348، ص598؛ منزوی، 1374، ص340، 365؛ 1375، ص1049؛ همو، نسخه‌ها، ج۴، ص2670، 3038، ج۵، ص3734؛ دنا، ج۴، ص1071.
[1] . نشریه، ۱۳۴۴، ص۵.
[1] . نک. قصه سنجان، ۱۹۶۴، ص ۳ـ۴؛
- Wiliams, 2009, p. 6-9; Hodivala, 1912, 92-94.
[1] . Williams, 2009, p.11-14.
[1] . نک. میکروفیلم، ص914، دانشگاه تهران، برگ‌های ۷۲ ب ـ ۹۴ الف؛ قس آموزگار، 1386، ص106.
[1] . Blochet, 1900, p.86-88.
[1] . Dhabhar, 1925, p.41.
[1] . Modi, 1930, p.1-63 ;1931b.45-57; 1933, p.1-46.
[1] . Cereti, 1991, passim.
[1] . Cereti, 1995, p.141-151.
[1] . Modi, 1931b., p.45-57.
[1] . Dhabhar, 1923a, p.61,83.
[1] . Ibid, 1925, p.41, 100; Modi, 1903a, p.45, no.2;
- و نیز نک. شهمردان، 1363، ص664.
[1] . نک، شهمردان، ۱۳۶۳، ص۳۸۲.
[1] . Dhabhar, 1925, p.25.
[1] . دانش‌پژوه، ۱۳۴۰، ص ۱۳۷۹؛ قس. دنا، ج۲، ص685.
[1] . Modi , 1930, p.1-16.
[1] . Ibid, p.1.
- واله، ۱۳۴۴، ص52.
[1] . Modi, 1930, p.3-6.
[1] . Dhabhar, 1923b., 175.
[1] . نک. شهمردان، ۱۳۶۳، ص۹۷.
[1] . Dhabhar, 1925, p.45.
[1] . نک. خاضع، 1913، ص۴؛ شهمردان، ۱۳۶۳، ص ۵۳۰ ـ ۵۳۶.
[1] . Dhabhar, 1932a, p.65-66.
[1] . Ibid, p.82, 85.
[1] . Ibid, 1925, p.45.
[1] . غروی، ۱۹۸۶، ص۱۴۳؛ قس. منزوی، ۱۳۷۴، ص126.
[1] . شهمردان، 1363، ص244ـ247.
[1] . کاستیکووا، 1374، ص194؛ منزوی، 1375، ص1103.
[1] . Katrak, 1941, p.9-10.
[1] . Dhabhar, 1925, p.44.
[1] . اشکوری، 1376، ص17؛ دنا، ج۶، ص583.
[1] . دانش‌پژوه، 1348، ص590؛ دنا، ج۲، ص726.
[1] . نک. واله، 1344، سراسر کتاب.
[1] . نک. خاضع، 1913، ص2؛ انجمن زرتشتیان تهران، 1384، ص385ـ405.
[1] . شهمردان، ۱۳63، ص536ـ537؛ منزوی، 1375، ص1239؛ همو، مشترک، ج۱۲، ص1908؛ مشار، 1351، ص1533؛
-Rahman, 1967, vol.I, p.27; Edwards, 1922, p.213.
[1] . شهمردان، 1363، ص541.
[1] . Dhabhar, 1925, p.26.
[1] . Ibid, 1923a, p.40.
[1] . Ibid, 1925, p.26.
[1] . Sarfaraz, 1935, p.323.
[1] . Dhabhar, 1923b, p.179.
[1] . کوتار، 1895، سراسر کتاب.
[1] . نک. خاضع، 1913، ص2، 48؛ منزوی، 1376، ص2239.
[1] . نک. تفضیلی، 1378، ص167ـ177.
[1] . نک. پیشین، ص173ـ177.
[1] . Modi, 1903b, 1-123.
[1] . Ibid, p.XXVII; west, 1974, p.124.
[1] . ج۲، ص101ـ109.
-Rosenberg, 1909, p.46.
[1] . داراب، 1922، ج۲، ص101.
[1] . Modi, 1903b, p.80-90.
[1] . نک. داراب، 1922، ج۲، ص282ـ284.
[1] . Modi, 1903b, p.116.
[1] . تفضلی، 1378، ص175م.
[1] . پیشین، ص173ـ175؛
- Modi, 1903b, p.116.
[1] تفضلی، 1378، ص173.
[1] . داراب، 1922، ج۲، ص289ـ290.
[1] . Modi, 1903b., p.111-116.
[1] . داراب، 1922، ج۲، ص286ـ289.
[1] . نک. تفضلی، ۱۳۷۸، ص171ـ174؛ بندهشن، 1369، ص141ـ143.
[1] . نک. داراب، 1922، ج۲، ص109ـ111؛
- Rosenberg, 1909, p.47.
[1] . نک. تاریخ ایران کمبریج، 1385، ج۵، ص34ـ36؛ 121ـ136.
[1] . نک. داراب، 1922، ج۲، ص111ـ130؛
- Rosenberg, 1909, p.47.
[1] . داراب، 1922، ج۲، ص111.
[1] . پیشین، ص۱۱۱ ـ ۱۲۴.
[1] . نک، پیشین، ص124ـ130.
[1] . نک، پیشین، ص۴۴؛ بویس، ۱۳۸۱، ص215.
[1] . Dhabhar, 1923a., p.74,78,81,86.
[1] . Ibid, 1925, p.100-101.
[1] . Kotwal, 2008, p.15.
[1] . Katrak, 1941, p.12,99,161.
[1] . Blochet, 1900, p.101; 1905, p.158-169.
[1] . Ross, 1902, p.132.
[1] . Sachau- Ethe, 1889, p.1115.
[1] . Dhabhar, 1923a, p.74.
[1] . Ibid, 1925, p.30.
[1] . Barholomae, 1915, p.84-85.
[1] . Rieu, 1879, p.52.
[1] . داراب، 1922، ج۲، ص282 ـ 290؛
- Rosenberg, 1909, p.56.
[1] . Dhabhar, 1923a, p.81.
[1] . نک. داراب، 1922، ج۲، ص 282ـ290.
[1] . Modi, 1903b, p.108-123.
[1]. Bartholomae, 1915, p.46.
[1] . Dhabhar, 1925, p.100;
- نیز نک. شهمردان، 1363، ص385؛ آموزگار 1386، ص108.
[1] . Dhabhar, 1925, p.30, 100.
[1] . Katrak, 1941, p.184.
[1] . Modi, 1922, p.34.
[1] . Blochet, 1900, 82-83, 97,106; 1905, 158, 162, 167.
[1] . نک. منزوی، ج۴، ص2897ـ2898؛ دنا، ج۱، 364، 386؛ ج۳، ص520ـ523؛ غروی، 1986، ص18، 30و 47ـ48.
[1] . نک. حایری، 1378، ج23، ص118.
[1] . Blochet, 1900, p.83; 1905, p.176.
[1] . نک. حایر. 1378، ص118؛ دانش‌پژوه، 1348، ص414.
[1] . دنا، ج۵، ص782ـ783.
[1] . نک. دنا، ج۴، ص 1241ـ1242؛ ج۵، ص 782؛ ج۶، ص95، 1005؛ غروی، 1986، ص30.
[1] . Modi, 1903b.
[1] . Edwards, 1922, p.311.
[1] . ص 311ـ335.
[1] . نک. تفضلی، 1378، ص 176ـ177.
[1] . Katrak, 1941, p.128.
[1]. تمام شواهدِ شعري موردِ استناد در اين بررسي (و نيز شمارة ابيات)، از مثنوي معنوي، به سعي و اهتمام و تصحيح رينولد اُلين نيكلسون، از روي نسخة طبع 1933-1925 در ليدِن از بلاد هلند، كه عيناً توسط انتشارات اميركبير به چاپ رسيده (چاپ چهارم، 1356) نقل شده است.
[1]. دو نقطه ( : ) نشانة بيت‌ها است.
[1]. بسيار ظلم كننده، بسيار ستمگر (فرهنگ فارسي، دكتر معين)
[1]. روز رستاخيز
[1]. خوار شد نفس او
[1]. خوابگاه، آرامگاه
[1] . خوابگاه، جاي آرامش
[1]. بدچشمي
[1]. مرضي، بيماري‌اي
10.
[1]. كمال‌جويي
[1]. عشوه‌گر (دلال = غمزه، عشوه، غنج)
[1]. غرور، نخوت
[1]. لغرش
[1] . شهوت جنسی
[1]. دوست خالص، دوست صافي، برگزيده، منتخب ... (فرهنگ فارسی، دکتر معین)
[1]. غل و غش داشتن
[1]. قايق، بَلَم
[1]. ادرار، بول
[1] . دنياي او متناسب بينش اوست
[1] . ديد او نسبت به درياها به همان اندازه است كه ديدش نسبت به بولِ خر.
[1] . آسمان
[1] . مثنـــويِ ما دُكانِ وحــدت است غير واحد هر چه بيني آن بت است.
دفتر ششم: 1528
[1] . مؤمن و ترسا جُهود و گبر و مُــغ جمله را رو سويِ آن سلطان الُــغ*(6)
بلك سنگ و خاك و كوه و آب را هست وا گشتِ نهانــي با خـــدا
* قادر، توانا، بزرگ
[1] . گروه
[1] . جمع كريم
[1] . افراد، مكار، حقه‌باز
[1] . تابع، پيرو
[1] .سرگين (مدفوع) گاو، گوسفند و شتر و امثال آن
[1]. relativism
[1] . pluralism
[1] . بحث کننده، مجادله کننده
[1] . نقد، رد، نفی
[1] . ریاکاری، ظاهرسازی
[1] . وسیلۀ حرکت، کنایه از یاریرسان، یاور
[1] . کنایه از مانع، باز دارنده
[1] . نجاست
[1] . سهم
[1] . کثافت
[1] . بدعت گذار
[1] . راضي، دلخوش
[1] . جمع جانی
[1] . مخفّفِ پادزهر
[1] . صفت مشبهه به معنای بخشاینده:
از غفوریِّ تو غفران چشم سیر روبهان بر شیـر از عفوِ تو چیر
دفتر پنجم: 4093
[1] . صیغۀ مبالغه به معنای بسیار بخشاینده:
تا که غفّاریِّ او ظاهر شود مِغفری(11) کلیَش را غافر شـود
همانجا، 198
[1] . صیغۀ مبالغه به معنای بسیار پوشانندۀ (گناه)
من همی دانم و آن ستّارِ من جرمها و زشتیِ کـــردارِ من
دفتر پنجم: 2304
[1] . دستگیرنده وی است و بردبار دم به دم آن دم از او امیدوار
دفتر دوم: 2531
[1] . دستگیرنده وی است و بردبار دم به دم آن دم از او امیدوار
دفتر دوم: 2531
[1] . سیئاتت را مبدّل کرد حق تا همه طاعت شود آن ماسَبَق
دفتر پنجم: 2225
[1] . بود آلایش، شد آسایــــش کنـــــــون چـون بر او بر خواند خورشید آن فُسون
... جزوِ خاکی گشتورست از وی نبات هکــــذا یمحــــو الـه السیئـــات
دفتر ششم: 2698
[1] . آتشی خوش بر فروزیم از کَــرَم تا نماند جُرم و زلّت بیش و کم
آتشی کز شعلهاش کمتر شـــرار می بسوزد جرم و جبر و اختیار
دفتر پنجم: 1849- 1848
[1] .عمومیتِ مرحمت
[1] .غافلید
[1] .قهر، غضب
[1] . غلبه، پیشی
[1] . كنايه از خداوند است
[1] . بدون تأمّل، بي‌پروا
[1] . به خاطرِ، به منظورِ
[1] . يكسره از ميان برده است.
[1] . گناهان، بدكاري‌ها
[1] . جمع واشي، به معناي سخن‌چين
[1] . به كنايه: حتّي منحرفان را هم از شمول نعمتم محروم نمي‌كنم.
[1] . به كنايه: حتّي منحرفان را هم از شمول نعمتم محروم نمي‌كنم.
[1] . جمع سبيل (= راه)
[1] . گل سرخ
[1] . به كنايه: حتّي منحرفان را هم از شمول نعمتم محروم نمي‌كنم.
[1] . صيغة مبالغه و از صفات خداوند است به معناي بسيار توبه‌پذير ولي به معناي توبه كننده هم به كار مي‌رود.
[1] . سر سبز، خرم
[1] . پشتوانه، اتكا
[1]. symbolic
[1] .بادزن
[1] . مقصد، هدف
[1] .در اينجا به معناي متعدد است.
[1] .ستمگر
[1] .دشمن و آزار دهندة عيسويان
[1] .از فرط شيفتگي، جان او و جان موسي يكي بود
[1] . پشتوانه، حامي
[1] . ناپديد گشت
[1] . هوی و هوس
[1] . قهر، تندخويي
[1] . تاولي كه بر اثر راه رفتن زياد در پا پديد آيد
[1] . گروه
[1] . سياه‌پوست
[1] . دچار غفلت، غفلت‌زده
[1] . گرچه خود را «هاروت» و «ماروت» (= نام دو مَلَك) و حتي برتر از آنها مي‌دانيد.
[1] اشاره‌ايست به آية 165 سورة الصافات: اِنا نَحنُ الصافون (همانا از صافان هستيم)
[1] . از ديدن سليمان، با آن همه عظمت، ناتوان است ولي پاي مورچه را مي‌بيند.
[1] . غيرقابل تحمل
[1] . با ظرافت و تدبير
[1] . چارهای جز تحمل نیست
[1] . سخن نرم (اشارهایست به آیۀ 44 از سورۀ طه: فقولا لَه قولاً لیّناً لَعَلّه یَتَذکر او یَخشی)
[1] . ذاتی، غیراکتسابی
[1] . فرو بردن خشم
[1] . آشکار
[1] . بصیر
[1] . یار بد مَحَکی است برای تعیینِ بردباری انسان
[1] . عظیمالشأن، برجسته
[1] . لهيب و زبانة آتش
[1] . دام
[1] . مردانگي
[1] . صفت ويژه
[1] . دانا، خردمند
[1] نور تو آتش ما را خاموش كرد و ما شكر گزاريم.
[1] .Sublimation
[1] . آنچه از مایعات (مانند روغن، شراب) تهنشین شود، مادۀ کدری که در قَعرِ ظرفِ مایعات رسوب کند. (فرهنگ فارسی، دکتر معین)
[1] . شفا دهنده
[1] . بیماری
[1] . شراب
[1] . با لاف و گزاف، بدون استحقاق
[1] . خوان نعمت
[1] . دردسر
[1] . پوشاننده
[1] . دانا، آگاه، زیرک
[1] . در اینجا ظاهراً به معنای شیطان است (← فرهنگ فارسی، دکتر معین، جلد 5، ذیلِ عزازیل، معنای دوّم)
[1] . مطرود
[1] مشاور امین
[1] . فرجهای بین دو پرده، باریکهای که در حاشیه، جامه دوزند (فرهنگ فارسی، دکتر معین). ضمناً این کلمه، در لغتنامه دهخدا به معنای پوشش و لحاف هم آمده است.
[1] . به معنای کیش در بازی شطرنج
[1] . محدودة تنگ
[1] . محفّفِ خُويَش
[1] .پناه دهنده
[1] . در لغت به معنای کسی است که خُصیهاش بزرگ شده و یا دارای فتق است ولی در اینجا ظاهراً کنایه از عیب، نقطۀ ضعف و لکۀ ننگ است.
[1] . بول میکند (میزیدن = ادرار کردن)
مأخذشناسی
- بلخی رومی، مولانا جلالالدین محمد (1319ـ1315). مثنوی معنوی. به تصحیح و مقابله و همتِ محمد رمضانی. چ 1. کلاله خاور: تهران.
- -----تصحیح، حسین (1372). مرات المثنوی، تنظیم اشعار مثنوی بر حسب موضوع همراه با بازیابی آیات قرآنی و احادیث، مقدمه و کشفالابیات به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، نشر گفتار: تهران.
- ثقفی، زلیخا (1350). تجلی زن در آثار مولوی. ترفند: تهران.
- جامي، مولانا عبدالرحمن ابن احمد (1336). نفحات الانس، به تصحيح و مقدمه و پيوست مهدي توحيدي‌پور، كتابفروشي سعدي: تهران.
- جعفری، محمد تقی (بیتا). مولوی و جهانبینیها، در مکتبهای شرق و غرب. چ 3. مؤسسه انتشارات بعثت: تهران.
- ----- (1364). از دریا به دریا: کشفالابیات مثنوی. 4 جلد. وزارت ارشاد اسلامی. تهران.
- جمالزاده، محمدعلی (1337). بانک نای: داستانهای مثنویِ مولوی. با مقدمه بدیع الزمان فروزانفر، انجمن کتاب: تهران.
- ربیعی، شمسالدین (1383). شرح مبسوط برمثنوی مولانا. جلد اول. چ1. ناشر: دانشگران محمود: تهران.
- مانی، کریم، (1372). شرح جامع مثنوی. با مقدمهای از اسماعیل حاکمی. 6 مجلد. انتشارات روزنامه اطلاعات: تهران.
- (1382). برلب دریای مثنوی معنوی: بیان مقاصد ابیات. نشر قطره: تهران.
- ----- (1385). میناگر عشق: شرح موضوعی مثنوی معنوی مولانا جلالالدین محمد بلخی. چاپ چهارم. نشر نی: تهران.
- سپهسالار، فریدون بن احمد (1326). رساله فریدون بن احمد سپهسالار. در احوال مولانا جلالالدین محمد مولوی. با تصحیح و مقدمه سعید نفیسی. اقبال: تهران.
- سلماسیزاده، جواد (1374ـ1369). تفسیر مثنوی مولوی. براساس تفسیر رینوالین نیکلسون و فاتح - الابیات و روح المثنوی. (بینا). چاپ: مؤسسه چاپ و انتشارات اقبال: تهران.
- شهیدی، جعفر (1375). شرح مثنوی. (این کتاب ادامه شرح مثنوی شریف تألیف استاد بدیع الزمان فروزانفر است)، شرکت انتشارات علمی ـ فرهنگی: تهران.
- شیمل، آنه ماری (1377). من بادم و تو آتش. درباره زندگی و آثار مولانا. ترجمه: فریدون بدرهای. توسن: تهران.
- فروزانفر، بدیعالزمان (1333). مآخذ قصص و تمثیلات مثنوی. چاپ یکم. انتشارات دانشگاه تهران.
- -----(1347). شرح مثنوی شریف. جزء اول و دوم از دفتر اوّل. 2 جلد. چاپ اوّل. انتشارات دانشگاه تهران.
- -----(1377). خلاصه مثنوی. به انضمام تعلیقات و حواشی چاپ سوّم. انتشارات اساطیر: تهران.
- گولپینارلی، عبدالباقی (1371ـ1374). نثر و شرح مثنوی شریف. ترجمه و توضیح: توفیق ﻫ. سبحانی، 6 جلد در 3 مجلد، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی: تهران.
- محمدی اشتهاردی، محمد (1376). داستانهای مثنوی. 505 جلد. چاپ دهم. انتشارات پیام آزادی: تهران.
- معلوف، لوئيس (1954م). المنجد، مُعجم لِلُغهًْ العربيهًْ، المَطبعهًْ الكاتوليكيه: بيروت.
- معینی ازغدی، محسن (1380) خشونت و مدارا در مثنوی. پایاننامه کارشناسیارشد به راهنمایی دکتر تقی پورنامداریان. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- مولوی، جلالالدین محمد (1356). مثنوی معنوی. از روی نسخه طبع 1925ـ1933م. در لیدن از بلاد هلند که عیناً توسط انتشارات امیر کبیر تجدید چاپ شده است. (چ 4)
- -----(1374). گزیده داستانهای مثنوی. به انتخاب یزدانبخش قهرمان. چ 3. شرکت انتشارات علمی و فرهنگی: تهران.
- -----(1348). فیه ما فیه. از گفتار جلالالدین محمد مشهور به مولوی با تصحیحات و حواشیِ بدیعالزمان فروزانفر. انتشارات امیرکبیر: تهران.
- ----- (1377). باغِ سبزِ عشق: گزیده مثنوی همراه با تأمل در زندگی و اندیشه جلالالدین مولوی، تنظیم کننده: محمدعلی اسلامی ندوشن. انتشارات یزدان: تهران.
- ----- (1358). کلیات شمس تبریزی: مشتمل بر 42000 بیت اشعار فارسی و عربی و ملمعات و 3502 غزل و قصیده و مقطعات و ترجیحات با 1995 رباعی. انتشارات امیر کبیر: تهران.
- ----- (1320). رباعیات مولانا جلالالدین (خاموش). بینا. اصفهان.
- ----- (1280ق). دیوان شمس الحقایق من مصنّفات مولوی. (به اهتمام) میرزا محمدحسین. تبریز.
- نیکلسون، رینو الین (1366). مقدمه رومی و تفسیر مثنوی معنوی. ترجمه و تحقیق: آوانس آوانسیان. چ 2. نشر نی. تهران.
- وزینپور، نادر (1371). آفتاب معنوی. چهل داستان از مثنوی (با) شرح لغات، اصطلاحات عرفانی، تفسیر ابیات و نقد و بررسی داستانها. چ 4. انتشارات امیر کبیر. تهران.